آیا تا به حال درد در قفسه سینه را تجربه کرده‌اید؟ و یا هنگام تنفس‌های عمیق و از ته دل آیا به مشکل خورده‌اید؟ ممکن است تمامی این‌ها به علت به وجود آمدن مشکل در کیسه صفرا شما باشد. این بخش از بدن نیز مانند سایر بخش‌های بدن مراقبت می‌خواهد و شما با رعایت نکردن برخی موارد ممکن است سلامت این قسمت را به خطربی‌اندازید. برخی از مواردی که احتمال دارد درطول زندگی برای کیسه صفرا شما اتفاق بی‌افتد عبارت است از: التهاب و… . اگر فکر می‌کنید که شما نیز دچار این بیماری شده‌اید؛ پس تا آخر ایم مقاله همراه ما باشید. در این مقاله شما راهکارهایی برای درمان این بیماری و جلوگیری از بروز این بیماری را خواهید فهمید.

کیسه صفرا چیست؟

کیسه صفرا یا همان Gallbladder عضو گلابی شکل در بدن ما است که در زیر کبد و در سمت راست شکم قرار گرافته است. اگر بخواهید به صورت دقیق تر محل ایمن بخش را بدانید باید گفت که کیسه صفرا در بین پهلوی راست و زیر آرنج است. این عضو گلابی شکل که توسط مجاری به روده،معده و کبد متصل شده است؛ نقش بسیار مهمی را در بدن ما ایفا می‌کند. کار آن هضم و جذب مواد غذایی است.

صفرا چیست؟

زردک یا همان صفرا مایعی است که از طریق کبد درست می‌شود و محل ذخیره آن کیسه صفرا است. صفرا برای جذب چربی‌ها در روده و هضم یک بخش ضروری است. طیف رنگی این مایع از زرد تا سبز روشن است و ترکیبات آن موادی از جمله کلسترول، صفراکارتین و… است.

عملکرد کیسه صفرا چگونه است؟

غذای خورده شده بعد از رسیدن به معده با دوازده یا همان دوازده‌انگشتی که در ابتدای روده باریک قرار دارد، برخورد می‌کند. همان طور که می‌دانید بدن ما برای هضم کردن غذا نیاز به صفرا دارد که این مایع را کیسه صفرا تولید می‌کند. عضو گلابی شکل به کمک عضلات خود زردک را به دوازدهه می‌رساند و باعث هضم و شکسته شدن چربی‌های موجود در غذا درون روده می‌شود. صفراکارتینی که در مایع صفرا وجود دارد باعث انجام این فرآیند می‌شود.

بیماری‌های صفرا چیست؟

حالا که متوجه شدید کیسه و مایع صفرا چیست و چگونه در بدن عمل می‌کند؛ بهتر است که با انواع بیماری‌هایی که این بخش بدن را درگیر می کنند نیز آشنا شوید.

. آبسه

کیسه صفرا نیز مانند سایر بخش‌های بدن می‌تواند دچارعفونت شود. عفونت صفرا معمولا به دلیل گرفتگی وانسداد یکی از مجراها ایجاد می‌شود. باکتری‌های وجود در این مایع منجر به آبسه کیسه صفرا می‌شود. در این موقعیت می‌گویند که در کیسه صفرا چرک وجود دارد. چرک ترکیبی از بافت‌های مرده، باکتری‌ها و گلبول‌های سفید موجود در خون است. اگر دچار این بیماری شده باشید به احتمال زیاد در شدیدی را در ناحیه شکم احساس خواهید کرد.

. کیسه صفرا چینی

در حالت معمولی و عادی بدن این کیسه گلابی شکل دیوارهای عضلانی و قوه‌ای دارد. ولی در برخی اوقات این دیواره سفت و سخت می‌شود مانند زمانی که رسوبات کلسیم پیش بی‌آید. در همچین حالتی ممکن است زمینه برای بروز سرطان کیسه صفرا به وجود آید. از این عبارت زمانی استفاده می‌کنیم که دیواره عضلانی این کیسه، سفت وسخت شود.

. التهاب

التهاب کیسه صفرا یا همان کوله سیستیت می‌تواند به صورت حاد یا مزمن بروز پیدا کند. اگر درد ناگهانی درد ناگهانی و تیزی را در ناحیه راست و بالای شکمتان احساس کردید که به صورت پایداربود، بدانید که ممکن است کیسه صفرا شما دچار التهاب شده باشد. حتی در برخی موارد دیده شده است که این درد به شانه سمت راست نیست منتقل می‌شود.

. پولیپ

یکی دیگر از بیماری‌هایی که به کیسه صفرا مربوط می‌شود پولیپ صفرا است. دلیل به وجود آمدن این بیماری تجمع کلسترول است. اگر خدایی نکرده دچار این بیماری شده باشید مهمترین موضوع برای پزشک شمااین خواهد بود که آیا این پولیپ سرطانی است یا نه؟

به صورت کلی بایدگفت که این بیماری سرطانی نیست ولی اندازه در بیماری پولیپ از اهمیت زیادی برخوردار است. هرچقدر که پولیپ بزرگ‌تر باشد به همان مقدار نیز ریسک سرطانی بودن آن زیاد است.

. سنگ

ایجاد سنگ در کیسه صفرا منجر به ایجاد التهاب حاد در آن می‌شود. دلیل ایجاد شدن این سنگ‌ها، وجود کلسترول زیاد در این بخش است که برخی از این کلسترول‌ها از جنس کلسیم است. در برخی موارد ممکن است شما سنگ در کیسه صفرا داشته باشید ولی آن‌ها موجب اذیت شدن شما نشوند و خود به خود دفع شوند. اما در برخی دیگر از موارد ممکن است سنگ شما رشد کند و باعث به وجود آمدن التهاب و یا عفونت شوند. اگر درد در شانه راست خود احساس کردید و حالت تهوع داشتید، ممکن است که شما سنگ صفرا داشته باشید.

. کولیک صفراوی

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که د رد ناگهانی در کیسه صفرا ایجاد شود. علت این دردها اسنداد موقت مجرای کیستیک در کیسه صفرا است. اگر می‌خواهید بیشتر در این رابطه بدانید به مقاله قولنج یا کولیک صفراوی چیست؟ مراجعه کنید.

. رفلاکس صفرا

وقوع رفلاکس کیسه صفرا زمانی است که مایع گوارشی که توسط کبد تولید شده به سمت اندام‌های گوارشی فوقانی مانند معده و مری برود. از علائم این بیماری می‌توان به حالت تهوع، کاهش وزن بی‌دلیل و درد در بالای شکم اشاره کرد.

. پانکراتیت

به انسداد مجراها در بخش انتهایی پانکراس گفته می‌شود. در این بیماری آنزیم‌های پانکراس با تحریک کردن این اندام به داخل حفره شکم نشست می‌کنند.

. کلانژیت

مسدود شدن مجرای صفراوی به دلیل سنگ و یا آلوده شدن صفرا منجر به التهاب مجاری صفراوی و کلانژیت می‌شود.

علائم کیسه صفرا چیست؟

به صورت کلی مواردی که علائم کیسه صفرا را در برمی‌گیرند مواردی است که در زیر ذکر شده.

. ترشحات صفراوی

چنانچه کانالی که صفرا را از کیسه آن به روده انتقال می‌دهد بسته و مسدود شود، می‌تواند منجر به تجمع صفرا در کیسه و ترشحات صفراوی شود. این علائم را می‌توان از ترشحات صفراوی رنگارنگ در مدفوع و ادرار، زرد شدن رنگ پوست و چشم‌ها و یا خارش پوست درک کرد.

. تب و لرز

تب و لرزی که بدون دلیل اتفاق می‌افتد ممکن است از علائم این بیماری باشند و بیانگر این باشند که بدن شما عفونت دارد. چنانچه بدن شما عفونت داشته باشد باید قبلاز آنکه این عفونت وخیم شود به آن رسیدگی کنید زیرا ممکن است این عفونت در قسمت‌های مختلف بدن شما پخش شود و دیگر قابل کنترل و درمان نباشد.

. اسهال مزمن

اگر روده و یا شکم شما در روز بیشتر از 4 بار در طی یک ماه کار کند به احتمال زیاد کیسه صفرای شما به مشکل برخورده است.

. یرقان یا زردی

یکی دیگر از موارد و علائم‌های مشکلات این بخش بدن، زردی و یا یرقان پوست هست. تغییر رنگ پوست شما به رنگ زرد ممکن است نشان دهند این باشد که گرفتگی یا سنگ در کیسه صفرا شما به وجود آمده است.

. حالت تهوع یا استفراغ

یکی از مواردی که می‌توان گفت تقریبا در همه نوع بیماری کیسه صفرا وجود دارد همین مورد یعنی حالت تهوع و استفراغ است.

سایرعلائم بیماری‌های صفراوی:

• سوزش سر دل
• دردهای بد در تنفس‌های عمیق
• درد در قفسه سینه
• هضم ضعیف

چه کسانی بیشتر در معرض مشکلات صفراوی هستند؟

مشکلاتی که در کیسه صفرا بروز پیدا می‌کنند می‌توان گفت غیرقابل پیش بینی هستند. اما برخی از از سالمندان و افراد پیر بیشتر از سایر قشرها در معرض ابتلاء به این بیماری‌ها هستند. سالمندان و به ویژه بانوانی که سن آن‌ها بیشتر از 50 است در معرض ابتلاء هستند.

عوامل زیادی مانند دیابت، کبد چرب، چاقی، استفاده از قرص‌های ضد بارداری، کاهش وزن سریع و یا مصرف الکل می‌تواند خطر ابتلاء به بیماری‌های کیسه صفرا را بیشتر کند.

پس اگر خانواده و یا نزدیکان شما این عوامل و علائم را دارند بهتر است هرچه زودتر به یک پزشک ماهر و متخصص مراجعه کنند.

پیشگیری از بیماری‌های صفرای چگونه است؟

اگر فکر می‌کنید که در معرض ابتلاء به این نوع بیماری‌ها هستید بهتر است هرچه سریع‌تر راه پیشگیری را شروع کنید.

• اگر مبتلا به دیابت هستید دارو و درمان را جدی بگیرید.
• از یک رژیم غذایی درست و اصلولی استفاده کنید.
• از خوردن مشروبات الکلی و یا سیگار بپرهیزید.
• اگر اضافه وزن دارید با روش‌های سالم مانند ورزش، وزن خود را کاهش دهید.

آزمایش‌های صفرا چیست؟

برای بررسی کردن این ناحیه از آزمایشات خون و یا تصویربرداری استفاده می‌شود

. آزمایش بیلی روبین

علت انجام این آزمایش این است که هنگامی که مجرای صفراوی دچار انسداد می‌شود سطح بیلی روبین در خون افزایش پیدا می‌کند. همان طور که مشخص است برای انجام این آزمایش به نمونه برداری از خون نیاز است.

. آزمایش آنزیم کبدی

در حالت عادی سطح آنزیم‌های کبدی کم است ولی زمانی که این عضو یعنی کبد دچار التهاب شود سطح آنزیم‌ها بالا می‌رود. از مهمترین تست‌ها در آزمایش آنزیم‌های کبدی می‌توان به آزمایش خون آلانین ترانس آمیناز(ALT)، ترانس آمیناز آسپارتات AST))، آلکالین فسفاتاز (ALP )، آلبومین،‌گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و زمان پروترومبین (PT) اشاره کرد.

. آزمایش CBC یا شمارش کامل خون

در این نوع تست همه سلول‌های خونی شمارش می‌شوند و در صورت بروز کوله سیستیت حاد یا همان التهاب، سطح گلبول‌های سفید خون افزایش پیدا می‌کند.

. CT اسکن

در این روش از اشعه ایکس استفاده می‌شود. با استفاده از این روش پزشکان می‌توانند تصویر دقیقی از کیسه صفرا را داشته باشند.

. آزمایش تصویربرداری ام آر آی (MRI)

برای اینکه پزشکان تصاویر دقیق‌تری از اندام‌های داخلی داشته باشند در این آزمایش از نیروی مغناطیسی برای ثبت تصاویر استفاده می‌شود. از آزمایش هنگامی استفاده می‌شود که فرد بیمار دردهای شکمی مبهم و غیرقابل توضیح داشته باشد.

. کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک (ERCP)

در این روش از یک لوله مجهز شده به دوربین استفاده می کنند. این لوله را به درون گلو، پایین مری، معده و در آخر به درون روده کوچک وارد می کنند. با تزریق کردن یک ماده رنگی به مجراهای کیسه صفرا، لوزالمعده و کبد و اشعه ایکس، اندام ها به صورت کاملا واضح قابل مشاهده خواهند بود.

. اسکن اسید ایمینودی استیک کبدی صفراوی (HIDA) با کوله سیستوکینین (CCK)

کوله سیستوکینین برای تحریک صفرا تجویز می شود. در این آزمایش به منظور بررسی انقباضات کیسه صفرا قبل و بعد از انجام آزمایش از کیسه عکس گرفته می‌شود.

انسداد کیسه صفرا به چه معنا است؟

اگر مقاله را کامل خوانده باشید می‌دانید که در بخش‌های بالاتر ما از انسداد کیسه صفرا نام برده‌ایم و در این تیتر ما می‌خواهیم راجع‌به این موضوع به شما توضیح دهیم. همانطور که می‌دانید کلمه انسداد به معنی بسته شدن و یا مسدود شدن هست پس در معنای کلی ما به بسته شدن و یا مسدود شدن مجرای صفراوی انسداد کیسه صفرا می‌گوییم. مسدود شدن مجرای صفراوی موجب می‌شود که ترشحات کیسه صفرا به روده نرسد و وارد آن نشود. از دیگر دلایل این موضوع وجود سنگ صفراوی، التهاب و تنگی مجاری صفراوی و… . با مسدود شدن مجرای صفراوی صفرا درون کیسه به میزان بیشتری نسبت به قبل تجمع پیدا می‌کند و علائمی مانند درد شدید در ناحیه شکم، تغییر رنگ پوست و چشم‌ها دارد.

منظور از کیسه صفرا کلابه و نیمه کلابه چیست؟

این دو اصطلاح نشاندهنده دو وضعیت متفاوت است در رابطه با این کیه گلابی شکل است.

. کلابه

در این وضیعت بخش گلابی شکل بدن ما دچار التهاب می‌شود و انسداد کامل مجاری صفراوی را به دنبال دارد. وضعیت کلابه معمولا با علائمی مثل درد شکم، تب، استفراغ، تهوع، تیرگی پوست و چشم‌ها ( یرقان) و تغییر در رنگ مدفوع، همراه است.

. نیمه کلابه

در این وضعیت بخش گلابی شکل بدن ما دارای سنگ و یا توده‌های کوچک است که توانایی عبور از مجرای کیسه صفراوی را ندارند. وضعیت نیمه کلابه معمولا با علائمی مثل درد در ناحیه شکم، استفراغ صفراوی، تیرگی رنگ ادرار و تغییر رنگ مدفوع، همراه است.

علت درد در ناحیه کیسه صفرا چیست؟

 درد در ناحیه کیه صفرا می تواند دلایل مختلفی داشته‌باشد که در زیر به برخی ازآن‌ها اشاره می‌کنیم.

. آکالکولوس

در بعضی از موارد درد در این ناحیه می تواند به دلیل حضور سنگ در کیسه باشد. علت مشخصی هنوز برای ایجاد شدن این بیماری از سمت پزشکان ارائه نشده است.

. اختلالات عضلات

اختلال در نحوه عملکرد عضلات کیسه می‌تواند به دلیل ضعف عضلات، تنگی مجرای اتصال کیسه به روده و یا نقص در حرکت روده باشد.

. التهاب

التهاب کیسه گلابی شکل بدن ما می‌تواند به علت به وجود آمدن عفونت با باکتری‌ها و یا ویروس‌ها باشد.

. سنگ

به وجود آمدن سنگ کیسه به علت تجمع مواد صفرایی مانند کلسترول یا بیلی‌روبین باشد. حضور این سنگ‌ها در کیسه ممکن است منجر به انسداد مجاری صفراوی شود.

عفونت در کیسه صفرا خطرناک است؟

جواب این سوال بله است. زیرا عفونت در این ناحیه نیز مانند سایر نواحی بدن خطرناک است و عوارض جدی را در پیش دارد. عوارض خطرناکی همچون:

. سپسیس

در صورتی که از عفونت در این ناحیه جلوگیری نشود و برا ی درمان آن اقدامی صورت نگیرد ممکن این عفونت به سایر بخش‌های بدن منتقل شود و باعث ایجاد بیماری سپسیس شود. بیماری سپسیس همان عفونت خون است. این بیماری یک وضعیت بسیار خطرناک برای بدن است زیرا باعث ایجاد اختلال در نحوه عملکرد اعضای حیاتی بدن می‌شود.

. کلیتره

اگر برای درمان این عفونت اقدام کردید ولی درمان درست و مناسبی صورت نگرفت، عفونت در این ناحیه ممکن است به کلیتره منجر شود. معنی مفهوم کلیتره این است که عفونت گسترده در مجاری صفراوی اتفاق بی‌افتد. که از علائم این بیماری می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ تب بالا، تهوع شدید به همراه استفراغ، مشکلات خونی و درد در ناحیه شکم.

. آبسه صفراوی

این نوع عفونت در این ناحیه ممکن است به آبسه صفراوی نیز منجر شود. منظور از آبسه صفراوی همان تجمع مایع در ناحیه کیسه صفرا است که می تواند انسداد مجرای صفراوی و عفونت گسترده تبدیل شود.

استفراغ صفراوی چیست؟

در بخش هایی از بالا دید که به موضوع استفراغ اشاره شده بود. حالا در این بخش به شما در رابطه با استفراغ صفراوی توضیح خواهیم داد.

استفراغ صفراوی یعنی بیرون آمدن و یا همان استفراغ مایع صفرایی از معده ما. عموما مایع صفرا از کیسه صفرا به راحتی به دوازده یا دوازده‌انگشتی جریان پیدا می‌کند و همانطور که در بالاتر گفتیم این مایع بخشی از فرآیند هضم چربی‌های بدن ما را برعهده دارد.

اما این موضوع در بعضی از موارد می‌تواند به دلیل مسدود شدن مجاری صفراوی یا وجود مشکلات در کیسه صفرا یا روده باشد. استفراغ صفراوی معمولاً به رنگ زرد یا سبز روشن است و ممکن است همراه با علائم دیگری مانند درد شکمی، ترشحات صفرایی در مدفوع، تهوع و سایر علائم هضمی همراه باشد.

روش‌های درمانی بیماری صفرا

نحوه و شیوه درمان این نوع از بیماری‌ها باتوجه به نوع بیماری و وضعیت سلامت عمومی بیمار توسط پزشک تعیین می‌شود. برخی از این درمان‌ها عبارتند از:

. کوله سیستکتومی

این درمان نوعی جراحی است که به صورت لاپاراسکوپی سنتی و یا با کوله سیستکتومی باز انجام می‌شود. فرق لاپاراسکوپی و کوله سیستکتومی باز به تعداد برش‌ها در ناحیه شکم مرتبط است. در لاپاراسکوپی سنتی چندین برش در ناحیه شکم استفاده می‌شود ولی در کوله سیستکتومی فقط یک برش در ناحیه ناف استفاده می‌شود. بعد از انجام برش پزشک با ابزارهای پزشکی مجهزشده به دوربین، وارد بدن می‌شود.

. هپاتو پورتوانتروستومی

در این نوع درمان صفرا از کبد با جراحی تخلیه می‌شود.

. آنتی بیوتیک

اگر بدن و یا کیسه شما دچار عفونت شده باشد ممکن است پزشک معالج شما برای شما مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند زرا برخی از این داروها با هدف افزای جریان صفرا در کبد است که توصیه می‌شود.

راهکار برای سلامت صفرا

اگر می خواهید ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهید بهتر است به نکات زیر دقت کنید.

. داشتن رژیم غذایی سالم

اگر غذاهایی مصرف می‌کنید که سرشار و مملو از چربی اشباع شده و قند است باید بدانید که ریسک ابتلا به بیماری‌های صفراوی را افزایش می‌دهید. ولی اگر به جای این موارد از فیبر بیشتر و چربی و قند کمتر استفاده کنید این بیماری‌ها به سراغ شما ‌نمی‌آیند. در زیر بعضی از مواردی را که به شما در داشتن یک رژیم غذایی مناسب کمک می‌کند نام میبریم.

• آجیل و خشکبار
• برنج قهوه‌ای
• غلات کامل
• لوبیا
• لبنیات کم چرب
• روغن زیتون
• سبزی‌های تیره رنگ و برگ دار

. داشتن برنامه ورزشی

اگر برنامه منظمی برای ورزش کردن داشته باشید سطح کلسترول در بدن شما کاهش پیدا می‌کند که با پایین آمدن سطح کلسترول درصد ایجاد شدن سنگ صفرا کاهش میابد.

لازم نیست به این فکر کنید که ورزش کردن سخت است و زمان زیادی می خواهد زیرا تنها با 150 دقیقه فعالیت بدنی در هفته درصد مبتلا شدن شما به این بیماری خیلی کم می‌شود. در رابطه با نوع ورزش باید گفت که ابتدا شما باید وضعیت جسمانی و عمومی خودتان را در نظر بگیرید زیرا بعضی از ورزش‌ها فشارشان بر روی شکم است و این باعث می‌شود وضعیت شما بدتر شود.

کلام آخر

ما در این مقاله به شما در رابطه با کیسه صفرا و همه مواردی که آن را در برمیگیرد توضیح دادیم و به شما راه حل‌هایی برای پیشگیری و درمان ارائه دادیم. اگر می‌خواهید در رابط با هزینه عمل کیسه صفرا نیز اطلاعات داشته باشید می توانید مقاله هزینه عمل کیسه صفرا در سال 1402 چگونه است را مطالعه کنید. اگر همچنان سوالی در ذهن شما مانده است می توانید با دکتر حیدری تماس بگیرید و سوالات خود را بپرسید و یا سوالات را در بخش کامنت برای قرار بنویسید.

09923631169