مدت زمان مطالعه: 13 دقیقه

حتما تا به حال اسم چاقی موضعی به گوش‌تان خورده و پیش خود فکر کردید چاقی موضعی چیست؟ آیا فرقی با اضافه وزن و چاق بودن دارد؟! چاقی موضعی مربوط به نواحی خاصی از بدن است که در آن‌ قسمت‌ها چربی زیادی درست در زیر پوست قرار دارد که به آن چاقی زیرجلدی هم گفته می‌شود. در حالی که چربی‌های دیگر بدن در بافت‌ها و لایه های عمیق‌تر هستند و نقش مراقبت از اندام‌ها را برعهده دارند که به آن چربی احشایی گفته می‌شود.

پزشک متخصص برای اینکه متوجه شود چاقی از نوع موضعی دارید یا نه، اندازه دور کمر نسبت به دور باسن فرد را محاسبه می‌کند. این نوع چاقی در قسمت‌های شکم، پهلو، غبغب، ران‌ها و باسن تجمع دارد و می‌توانید به راحتی آن را با انگشتان خود بگیرید و لمس کنید!

از آنجایی که چاقی عوارض زیادی به همراه دارد، پس لازم است در مرحله اول از ایجاد آن جلوگیری کنید و اگر به آن مبتلا شدید، قبل از اینکه پیش‌روی کند به فکر درمان آن باشید. در ادامه مقاله راه‌های موثر و مختلفی را برای جلوگیری از چاقی موضعی و روش‌های درمان آن آورده‌ایم که می‌توانند به شما در تناسب اندام و بدست آوردن سلامتی کمک کنند؛ پس همراه ما بمانید.

تعریف فرم بدن گلابی و سیبی شکل در چاقی موضعی!

به‌­طور کلی چربی­‌های ذخیره شده در بدن به دو فرم سیبی شکل (آندروئید) و گلابی شکل (ژنوئید) نشان داده می­شوند. معمولا افرادی که در معرض استرس هستند فرم بدن سیبی شکل داشته و بدن تمایل دارد چربی اضافی را در ناحیه شکم ذخیره کند.

این نوع چربی (آندروئید یا همان سیبی شکل) بیشتر در مردان دیده می­شود و علت نام گذاری آن این است که اندازه دور کمر بیشتر از اندازه دور باسن است.

فرم بدنی گلابی شکل اغلب در خانم­‌ها قبل از دوران یائسگی و به شکل ذخیره چربی در قسمت تحتانی (باسن و ران­ها) دیده می­شود. در فرم ژنوئیدی از چاقی، دور باسن بیشتر از دور کمر است.

برای اینکه الگوی توزیع چربی را محاسبه کنید، اندازه دور کمر را به اندازه دور باسن تقسیم کنید. اگر این اندازه کمتر از 0.75 باشد، نشان­ دهنده فرم ژنوئیدی است و اگر 0.85 یا بیشتر از آن باشد، نشان دهنده فرم آندروئیدی از چاقی موضعی است.

اگر این اعداد برای مردان بالاتر از 1 باشد و در خانم‌­ها بالاتر از 0.8 باشد نشان دهنده خطر بسیار بالای ابتلا به بیماری­‌هایی مانند فشارخون، دیابت، بیماری­‌های قلبی و سکته است.

6 علت چاقی موضعی

1. مصرف کالری بیش از حد
2. کم تحرکی
3. استفاده زیاد از خوراکی‌های شیرین
4. مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و گلوتن
5. مصرف بیش از حد الکل
6. دلایل ژنتیکی

هر یک از دلایل بالا موجب چاقی در قسمت‌های خاصی از بدن می‌شوند. برای اینکه بدانید علت چاقی موضعی چیست باید ببینید کدام بخش از بدن شما دچار این معضل شده تا بتوانید دلایل آن را پیدا کنید. برای مثال کسانی که در ناحیه شکم و پهلو دچار تجمع چربی زیاد شدند، احتمالا به دلیل نداشتن رژیم غذایی مناسب و کم تحرکی است. همچنین علت چاقی موضعی در ناحیه باسن و ران می‌تواند به دلیل مصرف زیاد گلوتن باشد.

بنابراین قبل از اینکه به فکر راه‌های درمان و از بین بردن این چربی‌های مزاحم باشید، ابتدا بررسی کنید که علت چاقی موضعی شما چیست؟

نقش هورمون‌ها در بروز  چاقی موضعی خانم­‌ها و آقایان

چاقی به صورت موضعی با سرعت زیادی فارق از جوامع در حال رشد است اما برخی از تحقیقات نشان می­دهند چاقی ناحیه شکم در خانم­ها بیشتر از مردان دیده می­شود. البته توجه به این نکته ضروری است که تفاوت توزیع الگوی چربی (ژنوئیدی و آندروئیدی) در میان خانم­‌ها و آقایان مربوط به هورمون و ژنتیک است.

نقش هورمون­‌ها در ایجاد انواع چاقی به این صورت است که خانم­‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک، درگیر نوعی از تجمع چربی احشایی هستند که نشان دهنده افزایش آندروژن است. گمانه­‌زنی­‌هایی وجود دارد که ممکن است افزایش آندروژن باعث افزایش چربی در خانم‌­ها شود.

همچنین در مردان، از دست دادن هورمون استروژن می­تواند منجر به چاقی شکمی، بالا رفتن چربی خون، مقاومت بدن در برابر انسولین و به دنبال آن باعث افزایش وزن می­شود. این موضوع نقش هورمون استروژن در بدن مردان را به خوبی نشان می­دهد.

تاثیر رژیم غذایی نامناسب در بروز چاقی موضعی شکم و پهلو

علاوه بر نقش هورمون و ژنتیک در بروز چاقی، رژیم غذایی نادرست می­تواند زمینه­‌های بروز چاقی موضعی شکم را افزایش دهد. به این صورت که تجمع بافت چربی در نواحی شکمی با مصرف روزانه غذاهای ناسالم و فست­‌فود افزایش می­یابد و بی­‌تحرکی این عارضه را افزایش می­دهدو مقاومت بافت چربی در مقابل رژیم غذایی بالا می­رود.

نوعی از چاقی که در پهلو دیده می­شود، نتیجه بهم ریختن ساعات خواب و زندگی ماشینی می­باشد. ساعات خواب نامنظم می­تواند باعث بهم ریختن هورمون­‌های بدن شود و باعث افزایش اشتها در افراد شود. پس می­توان خواب نامنظم را یک عامل ایجاد چاقی موضعی شکم و پهلو در نظر گرفت.

بایک برنامه غذایی مناسب و برنامه خواب منظم، می­توان از بروز چنین موضوعی جلوگیری کرد.

بررسی انواع خاص چاقی آندروئیدی

برخی از افراد انواعی از چاقی آندروئیدی را تجربه می­کنند که ممکن است زمینه­‌ساز عوارض خطرناکی باشد.

1- چاقی در ناحیه بالاتنه

کسانی که این نوع از چاقی آندروئیدی را تجربه می­کنند، می­تواند به دلیل پرخوری و عدم تحرک باشد. علاوه بر عدم تحرک و پرخوری، دفع نشدن سموم بدن نیز می­تواند از عوامل چاقی بالاتنه باشد.

باتغییر سبک تغذیه تا حدودی می­توان این عارضه را جبران کرد اما در صورتی که با وجود رعایت این موارد موفق به کاهش وزن نشدید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

2- چاقی در ناحیه شکم و زیرشکم

افزایش ناگهانی استرس می­تواند سبب افزایش هورمون کورتیزول در بدن شود که موجب پرخوری عصبی می­شود. این موضوع می­تواند باعث ایجاد چاقی در نواحی شکمی شود. برای جلوگیری از بروز این موضوع می­توانید ورزش را وارد سبک زندگی خود کنید و راه­‌های کنترل استرس را یاد بگیرید.

3- چاقی در نواحی پایین تنه

مصرف زیاد مواد غذایی تصفیه نشده مانند کربوهیدرات­‌ها از عوامل بروز این نوع از چاقی هستند. شما می­توانید با انجام ورزش­‌های مربوط به پایین تنه (ران‌ها و باسن) مانند دویدن، تا حدودی توده چربی این نواحی را از بین ببرید.

بررسی انواع خاص چاقی ژنوئیدی

چاقی ژنوئیدی معمولا در خانم­‌ها دیده می­شود. نوع خاص چاقی ژنوئیدی که می­تواند زمینه‌­ساز عوارض خطرناک باشد، تجمع چربی در نواحی باسن است و فرم گلابی در بدن ایجاد می­کند.

1- چاقی در نواحی پایین تنه

بروز چاقی در این نواحی به عوامل مختلفی بستگی دارد که ژنتیک و بارداری از عوامل مؤثر در این نوع چاقی محسوب می­شوند. اگر چاقی پایین تنه به علت بارداری باشد، بعد از اتمام دوران بارداری، با انجام تمرینات ورزشی و اصلاح رژیم غذایی می­توان آن را از بین برد.

2- چاقی در ناحیه انتهای کمر

پرخوری و مقاومت بدن نسبت به انسولین، از عوامل ایجاد این نوع چاقی محسوب می­شوند. برای درمان این نوع خاص از چاقی ژنوئیدی می­توان سطح قندخون را ثابت نگهداشت و با اصلاح رژیم غذایی عوارض آن را کاهش داد.

موثرترین راه های جلوگیری از چاقی موضعی چیست؟

برای جلوگیری از چاقی موضعی روش‌های زیاد و کمک‌کننده‌ای هستند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. برای مثال برخی از بهترین و راحت‌ترین این کارها که می‌توانید انجام دهید به شرح زیر است:

1- برنامه غذایی مناسب داشته باشید

به کمک متخصص تغذیه یک رژیم غذایی مختص به خود داشته باشید تا هم مواد غذایی مورد نیاز برای بدن تامین شود و هم دچار چاقی و اضافه وزن نشوید.

2- ورزش‌های هوازی منظم انجام دهید

ورزش می‌تواند به حفظ سلامتی و تناسب اندام کمک کند. پیاده روی، تردمیل، دوچرخه و سایر ورزش‌های هوازی می‌توانند به عدم تجمع چربی‌های اضافه در بدن شما کمک کنند.

3- استرس کمتری داشته باشید!

برای جلوگیری از چاقی موضعی کنترل استرس هم نقش زیادی دارد. استرس می‌تواند واکنش‌های مغزی نسبت به غذاها را تغییر دهد و باعث ایجاد پرخوری شود.

4- جایگزین چربی‌های خوب به جای چربی‌های بد!

جالب است بدانید که همه چربی‌ها بد نیستند و چربی‌های خوب هم داریم. برای مثال چربی‌های خوب شامل کنجد، کدو تنبل، شیر سویا، ماهی قزل آلا، گردو و غیره هستند که می‌توانید از آن‌ها به جای چربی‌های بد استفاده کنید.

5- استفاده از میوه‌ها و سبزیجات به عنوان میان وعده

برای جذب مواد غذایی مفید با کالری کم و جلوگیری از پرخوری، بهتر است از میوه‌ها و سبزیجات در میان وعده‌های خود استفاده کنید. این کار به جلوگیری از چاقی موضعی کمک می‌کند؛ مخصوصا اگر میوه‌های فیبردار مانند گلابی، سیب، موز، آووکادو و سبزیجات فیبردار مثل اسفناج، کلم بروکلی و غیره استفاده کنید.

درمان چاقی موضعی با روش لاغری موضعی!

همانطور که در مطالب بالا اشاره شد، تا حدودی اطلاع دارید که چاقی موضعی چیست و الگوهای توزیع چربی در خانم­‌ها و آقایان به چه صورت می­باشد. حالا سوال این است که برای درمان چاقی موضعی چه راه‌هایی وجود دارد؟

برای افرادی که درگیر چاقی به صورت موضعی می­شوند، روش‌­هایی به نام لاغری موضعی در نظر گرفته می­شود.

اگر تجمع چربی­‌ها در نواحی خاصی از بدن  بیشتر شود، بهتر است سراغ لاغری موضعی برویم. چون در این روش لاغری، تمرکز بر روی کوچک کردن چربی­‌های همان قسمت بدن است.

توجه کنید که لاغری موضعی یکی از راه های درمان چاقی موضعی است که در آن  سلول­‌هایی که چربی می­‌سازند کاملا از بین نمی­روند بلکه فقط چربی‌های اضافه نابود می‌شوند. در نتیجه فرد ممکن است با رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب و دریافت کالری به مقدار بالا، درگیر افزایش وزن مجدد شود.

ساختار بدنی خانم­‌ها با آقایون بسیار متفاوت است. مثلا خانم­‌ها بافت چربی بیشتری دارند و ساختار بافت ماهیچه­‌ای در آقایون بیشتر است. پس روش­‌هایی که برای لاغر شدن به صورت موضعی برای هر کدام از آن­ها به کار گرفته می­شود هم متفاوت است.

روش‌های لاغری موضعی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول روش­هایی هستند که نتیجه آن­ها به صورت آنی قابل مشاهده است و به کمک عمل زیبایی انجام  می­شوند. به این دسته، روش تهاجمی می­‌گویند؛ مانند:

1. لیپوساکشن
2. لیپوماتیک
3. ابدومینوپلاستی
4. ماموپلاستی

دسته دوم روش‌­هایی هستند که مدت نتیجه نهایی آن به مرور زمان قابل مشاهده است. به این دسته، روش غیرتهاجمی می­گویند؛ مانند:

1. لاغری با RF
2. کرایولیپولیز
3. کربوکسی­تراپی
4. LPG
5. EMS

درمان چاقی موضعی با روش‌های تهاجمی

1- لیپوساکشن:

یکی از روش­‌های لاغری محسوب می­شود که بسیاری از افراد آن را به عنوان راهی برای لاغری سریع، بسیار قبول دارند. این روش در بسیاری تمام کشورهای دنیا به­‌کار گرفته می­‌شود و یکی از راه­‌های مقابله با چاقی به صورت موضعی محسوب می­شود. به این صورت که با خروج توده چربی در ناحیه مورد نظر به وسیله دستگاه مکش، می­توانید نتیجه آن را به صورت آنی مشاهده کنید.

2- لیپوماتیک

بسیاری از افراد لیپوماتیک را با لیپوساکشن اشتباه می­گیرند اما خوب است بدانید که از نظر تکنیک و نحوه کار با هم تفاوت دارند. در کل لیپوماتیک متد به­‌روزتری از لیپوساکشن محسوب می­شود که در آن اندام­‌های بیشتری را نسبت به لیپوساکشن می­توانید تحت درمان موضعی قرار دهید.

3- ابدومینوپلاستی

در این روش لاغری، چربی­‌های ناحیه شکم برداشته می­شود که باعث می­شود قسمت شکم عضلانی­‌تر به­‌نظر برسد. این روش مناسب افرادی است که درگیر چاقی موضعی شکم هستند.

4- ماموپلاستی

این روش مناسب افرادی است که می­خواهند فرم سینه­‌های خود را تغییر دهند. افراد با سایز سینه کوچک، بزرگ و یا افرادی که سینه نافرم دارند، کاندید مناسبی برای انجام این روش هستند.

درمان چاقی موضعی با روش‌های غیر تهاجمی

1-لاغری باRF

در این روش با استفاده از امواج رادیوفرکانسی گرمایی که به وجود می­آید، بافت چربی را تحت تأثیر قرار می­دهد.نتیجه آن دفع چربی از طریق کبد است.

2-کرایولیپولیز

پیکرتراشی سرد یک روش برای از بین بردن چاقی موضعی محسوب می­شود که در آن از فریز کردن چربی به‌­وسیله دستگاه کرایولیپولیز برای از بین بردن آن استفاده می­کنند. در این روش چربی­‌ها بعد از فریز شدن از طریق کبد دفع می­شوند.

3-کربوکسی­تراپی

در این روش گاز کربن­دی­اکسید به بدن تزریق می­شود که باعث می­شود بدن برای خارج کردن این گاز، اکسیژن تولید کند و با افزایش خون و بالا بردن متابولیسم بدن، این گاز را از بدن خارج کند.

1. 4-LPG

این دستگاه برای شکم و پهلو کاربرد دارد که با ماساژ می­تواند باعث افزایش متابولیسم بدن شده و به­دنبال آن تا حدودی موجب کاهش وزن می­شود.

2. EMS-5

این روش، یک روش لاغری به صورت موضعی محسوب می­شود که به‌­وسیله ارسال امواج الکتریکی، عضلات را تحت تأثیر خود قرار می­دهد و حالتی شبیه به ورزش را برای مغز شبیه­‌سازی می­کند که باعث کاهش کالری می­شود.

جمع­‌بندی نکات پایانی مربوط به چاقی موضعی و روش­‌های درمان آن

همان­طور که در مطالب بالا اشاره شد، چاقی موضعی در افراد به شکل­‌های مختلفی ظاهر می­شود و نمی­توان یک روش درمانی برای همه افراد در نظر گرفت.

برای اینکه بدانید کدام یک از راه های درمان چاقی موضعی برای شما مناسب­تر است، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را با توجه به وضعیت جسمانی برای شما در نظر گرفته بگیرد.

برای دریافت مشاوره از تیم تخصصی دکتر محمود حیدری می‌توانید از طریق کامنت یا تماس با شماره‌هایی که در سایت قرار دارد با ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

1- تفاوت بین اضافه وزن و چاقی موضعی چیست؟

به کسانی که BMI مساوی یا بزرگتر از 30 دارند چاق گفته می‌شود و افرادی که BMI مساوی یا بزرگتر از 25 دارند دارای اضافه وزن هستند.

2- درمان چاقی موضعی چقدر زمان می‌برد؟

بستگی به میزان چربی‌های بدن شما و روشی که انتخاب کردید دارد. به طور میانگین حداقل 6 ماه و حداکثر 1 سال زمان می‌برد تا به وزن ایده‌آل خود برسید. برای افرادی که درصد کمتری از چربی را دارند این مدت زمان کاهش میابد.

3- آیا بعد از لاغری دچار افتادگی پوست می‌شویم؟

بستگی به میزان چربی‌های بدن شما دارد. اگر درصد زیادی از چربی را از دست داده باشید، احتمالا دچار شلی و افتادگی پوست می‌شوید. اما اصلا جای نگرانی نیست، می‌توانید با ورزش و برخی حرکات تمرینی به سفت شدن پوست خود کمک کنید.