عوارض جانبی هر عمل به قدری مهم‌اند که می‌توانند به اندازه‌ی بیماری اولیه و حتی بیشتر اختلال ایجاد کنند! بسیار پیش میآید که جراحان به علت عوارض شدید یک عمل، از جراحی بیمار سر باز می‌زنند. در این شرایط، لاپاراسکوپی یکی از کم‌خطرترین تکنیک‌هاست و عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا نسبت به روش‌های قدیمی قابل کنترل‌ترند.
درست است که بعد از جراحی کیسه صفرا، تمام عوارض احتمالی برای فرد رخ نمی‌دهند؛ اما ما قصد داریم در این نوشته تمام مشکلاتی که احتمال بروز دارند به همراه روش پیشگیری از آن‌ها را به شما معرفی کنیم تا با اطمینان و آمادگی هر چه بیشتر در مسیر بازیابی سلامتی خودتان قدم بگذارید.
لاپاراسکوپی کیسه‌ی صفرا چیست؟
لاپاراسکوپی عملی سبک و نیمه‌تهاجمی برای تشخیص و درمان بیماری‌های داخلی است. دوره‌ی نقاهت کوتاه و عوارض کم‌خطر، لاپاراسکوپی را به یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌های جراحی تبدیل کرده‌است.
شاید فکر کنید که عمل لاپاراسکوپی تنها مربوط به جراحی‌های لاغری‌ست، اما این‌طور نیست؛ این جراحی انواع مختلفی داشته و هر کدام از عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا، رحم و تخمدان، روده‌ی بزرگ و… مخصوص به نوع همان عمل است. حتی جراحی‌های لاغری مانند بای‌پس و اسلیو معده در افراد مبتلا به چاقی مفرط توسط لاپاراسکوپی نیز انجام می‌شوند.
لاپاراسکوپی کیسه‌ی صفرا با ایجاد چند برش کوچک بر پوست و خارج کردن کیسه‌ی صفرا از طریق آن‌ها صورت می‌گیرد. اصلی‌ترین دلایل انجام این جراحی به شرح زیر است:
- وجود سنگ در کیسه‌ی صفرا
- سوراخ شدن کیسه‌ی صفرا
- التهاب کیسه‌ی صفرا
- دیسکینزی کیسه‌ی صفرا که باعث اختلال حرکت صفرا در مجاری می‌شود.
- سرطان کیسه‌ی صفرا
از بین این موارد، شایع‌ترین عامل، تشکیل سنگ در کیسه‌ی صفراست. کبد، مایعی زردرنگ به نام صفرا تولید و آن را در کیسه‌ی صفرا ذخیره می‌کند که هنگام گوارش چربی استفاده می‌شود. اگر صفرا سفت و جامد شود، سنگ صفرا را به وجود می‌آورد. تشکیل سنگ صفرا در عملکرد دستگاه گوارش اختلال ایجاد کرده و همینطور باعث احساس درد می‌شود.
عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا
در اینجا ۱۰ مورد از مهم‌ترین عوارض را لیست کرده‌ایم. بهتر است قبل از عمل با آن‌ها آشنا باشید تا به خوبی برای پیشگیری از آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهید.
۱. عفونت
ممکن است پس از عمل، محل زخم دچار عفونت شود و یا التهاب داخلی پیش بیاید. علائم آن تورم، قرمزی، درد و خروج چرک است.
۲. آسیب به اندام‌ها و بافت‌های مجاور
این عارضه نادر است اما به هر حال جزو عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا به حساب میآید. ممکن است ابزارهای جراحی حین کار به بافت‌ها و شریان‌های اطراف آسیب بزنند. اگر بافت آسیب‌دیده حین جراحی ترمیم نشود، پس از عمل بیمار احساس درد می‌کند.
۳. باقی‌ماندن سنگ
گاهی اوقات مقداری از سنگ‌ها در مجاری باقی می‌مانند و راه آن را می‌بندند. این عامل نیز باعث ایجاد عفونت است و درد، تب و زردی را به دنبال دارد.
۴. نشت صفرا
جراح پس از خارج کردن کیسه‌ی صفرا، مجاری صفراوی را ترمیم می‌کند. اگر ترمیم به خوبی انجام نگیرد، ممکن است شاهد نشت صفرا از لوله به داخل شکم باشیم. در این صورت بیمار علائمی مانند درد و تورم پیدا خواهد کرد.
۵. اختلالات گوارشی
با برداشتن کیسه‌ی صفرا، کبد به ساختن مایع صفرا ادامه می‌دهد؛ اما دیگر آن را در کیسه‌ی صفرا ذخیره نمی‌کند و به طور مستمر در روده می‌ریزد. صفرا هضم چربی را برای بدن آسان‌تر می‌کند اما وجودش ضروری نیست. پس با گذشت زمان، دستگاه گوارش بیمار به این شرایط عادت کرده و مشکلات رفع خواهند شد.
۶. یبوست
بی‌تحرکی، داروهای بیهوشی و مسکن‌ها، استرس ناشی از عمل و رژیم غذایی نادرست از عوامل ایجاد یبوست پس از جراحی‌اند.
۷. لخته‌شدن خون
در کل لخته‌شدن خون که به آن ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) می‌گویند؛ ممکن است در تمام عمل‌های جراحی اتفاق بیفتد و تنها مختص به عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا نیست. لخته‌ها معمولاً در اندام تحتانی و به علت بی‌حرکت بودن پاها طی جراحی ایجاد می‌شوند.
اگر لخته سست باشد، ممکن است از دیواره‌ی سیاهرگ جدا شده، با جریان خون حرکت کرده و وارد دستگاه گردش خون ریوی شود. در این حالت اگر مسیر یکی از سرخرگ‌های ریوی را ببندد، فرد دچار آمبولی ریوی شده و کارایی تنفسش کاهش پیدا می‌کند.
۸. خونریزی
جراحی لاپاراسکوپی با برش‌های کمی که ایجاد می‌کند، احتمال خونریزی را به شدت کاهش داده‌است؛ اما این عامل هم جزو عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا به حساب میآید و باید به پزشک اطلاع داده شود.
۹. عوارض بیهوشی
بعضی از افراد ممکن است به داروهای بیهوشی حساسیت نشان دهند. به طور مثال سردرد، سرگیجه، افت فشار خون و… از این عوارض‌اند.
۱۰. عوارض دیگر
بروز عوارضی مثل درد، سوزش، کسالت، استفراغ و… برای هر عملی طبیعی‌ست و شما با تحمل آن‌ها حین سپری کردن دوران نقاهت می‌توانید مجدداً سلامتی‌تان را به دست بیاورید. البته باید موارد غیرطبیعی مثل طولانی‌شدن هر کدام از آن‌ها را به پزشک خود اطلاع دهید.
راه‌های پیشگیری از عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا
با انجام روش‌های گفته‌شده برای پیشگیری از بروز هر کدام از ۱۰ عارضه‌ی بالا، کیفیت نتیجه‌ی عمل را برای خودتان تضمین می‌کنید. این موارد را با هم می‌خوانیم:
۱. تقریباً در همه‌ی جراحی‌ها، برای پیشگیری از بروز عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود که مصرف آن حیاتی است.
۲. مهارت جراح، احتمال ایجاد آسیب‌های بافتی را کم می‌کند. اگر میزان دردی که پس از عمل احساس می‌کنید رفته‌رفته کاهش پیدا نکرد، لازم است این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید.
۳. با نظر پزشک، سنگ‌های باقی‌مانده را مجدداً می‌توان خارج کرد. برای کنترل درد و عفونت، داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
۴. مهارت جراح تا حد زیادی باعث جلوگیری از نشت صفرا از مجاری صفراوی خواهد شد؛ اما در هر صورت مایع نشت‌شده قابل تخلیه است. گاهی برای این کار، بیمار به جراحی مجدد نیاز دارد.
۵. جهت رفع یا تخفیف مشکلات گوارشی، بهتر است تا مدتی پس از عمل غذای کم‌تر و با میزان حداقل چربی مصرف کنید. با این کار احتمال نفخ شکم و اسهال کاهش میابد.
۶. برای رفع یا پیشگیری از یبوست حتماً با پزشک در مورد داروها و رژیم غذایی خود مشورت کنید. مصرف غذاهای سرشار از فیبر در برطرف کردن یبوست به شما کمک می‌کند.
۷. برای پیشگیری از بروز آمبولی ریوی، معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند حین عمل از جوراب‌های مخصوص واریس استفاده کنید. همچنین پس از عمل ممکن است برای شما داروهای ضدانعقاد تجویز شود. انجام فعالیت‌های بدنی مناسب به ویژه در پاها عمل مهمی برای جلوگیری از بروز این عارضه است.
۸. با انجام مراقبت‌های پس از عمل و فعالیت‌های مناسب می‌توانید احتمال خونریزی را کم‌تر کنید.
۹. برای دچار نشدن به عوارض بیهوشی لازم است که قبل از عمل به صورت کاملاً دقیق در مورد حساسیت‌های خود با پزشک صحبت کنید.
۱۰. بعضی عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا اجتناب‌ناپذیرند، اما همان‌ها را نیز می‌توان کاهش داد. در این مورد با پزشک خود مشورت کرده و دستور مناسب را از او بخواهید.
آیا عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا دائمی است؟
به خاطر داشته باشید که عوارض گفته‌شده لزوماً قرار نیست برای شما اتفاق بیفتد! این‌ها احتمالاتی هستند که در صورت رخ دادن نیز قابل درمان‌اند. لاپاراسکوپی به علت زخم‌های کوچک‌تر و بخیه‌های کم‌تر دوره‌ی درمان کوتاه‌تری نیز دارد و به نسبت عمل به‌صرفه‌تری است.
حرف آخر
در این متن با عوارض جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا و روش‌های پیشگیری از آن‌ها آشنا شدید. حالا با اطمینان خاطر می‌توانید پزشک امن و ماهر خود را پیدا کنید و به کمک او سلامتی خود را بازیابید.
دکتر محمود حیدری یکی از ماهرترین جراح‌ها در این زمینه است. شما می‌توانید با خیالی آسوده در مورد نیاز خود از طریق شماره‌ی تماس زیر از او مشورت بگیرید:
۰۹۹۲۳۶۳۱۱۶۹
بدون نظر