یکی از بدترین عوارض چاقی، تاثیرات آن بر سلامت روانی افراد است. افراد چاق به دلیل تصویر ذهنی که از خود دارند و برخورد اطرافیان ممکن است دچار خیلی از اختلالات مانند افسردگی، عزت نفس پایین، استرس و اضطراب شوند. حتی مشخص شده ارتباط مستقیمی بین چاقی و اعتماد به نفس پایین وجود دارد و اکثر افراد چاق اعتماد به نفس پایینی دارند. تاثیر چاقی بر سلامت روان به اندازه تاثیرات جسمی حائز اهمیت و حتی مهم‌تر است. اما سوال اینجاست که چاقی چگونه روی سلامت روان انسان‌ها تاثیر می‌گذارد؟ آثار روانی چاقی چقدر خطرناک است و بهترین زمان درمان آن‌ها چه وقتی است؟ برای آشنایی کامل با مشکلات روانی ناشی از چاقی و پیامدهای مخربی که دارد همراه ما باشید.

بدترین آثار روانی چاقی کدامند؟

1- افسردگی

تقریباً یک سوم از نامزدهای جراحی چاقی علائم بالینی قابل توجهی از افسردگی را در زمان جراحی گزارش می کنند. طی مطالعات انجام شده نیز احتمال ابتلا به افسردگی در افراد چاق حدود 25 درصد بیشتر از سایر افراد است. انزوای اجتماعی، نداشتن تصویر ذهنی خوب از خود و پایین بودن اعتماد به نفس، همگی زمینه را برای ایجاد افسردگی ناشی از چاقی فراهم می‌کنند.

افسردگی شایع‌ترین بیماری‌ست که تاثیر چاقی بر سلامت روان را نشان می‌دهد. ارتباط چاقی با افسردگی کاملا دوطرفه است و افرادی که دارای افسردگی هستند نیز بیشتر احتمال چاق شدن را دارند. این افراد یا دچار پرخوری و یا دچار کمبود اشتها می‌شوند. منزوی شدن و کم تحرکی نیز باعث افزایش وزن و عدم سوخت و ساز در بدن می‌شود که در نهایت همه این‌ها چاقی را به وجود می‌آورند.

2- اختلال در اشتها

غذا خوردن بی نظم در افراد چاق معمول است. بسیاری از بیمارانی که برای درمان کاهش وزن مراجعه می کنند گزارش می دهند که به دلایل احساسی درگیر غذا خوردن می شوند. دیگران گزارش می کنند که در پاسخ به بمباران نشانه های غذایی جامعه مدرن در کنترل فراوانی خوردن ، اندازه سهم یا رفتار غذا خوردن خود مشکل دارند. تا حدودی برای برخی تعجب آور است ، فقط اقلیت کوچکی به طور رسمی اختلالات خوردن را تشخیص داده اند. شایع ترین اختلال خوردن در بین افراد مبتلا به چاقی ، اختلال پرخوری و بی اشتهایی است.

اختلال پرخوری چیست؟

از دیگر موارد تاثیر چاقی بر سلامت روان می‌توان به اختلال پرخوری اشاره کرد. با مصرف مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه مشخص می شود که در طی آن فرد کنترل خود را از دست می دهد. در نتیجه ، فرد بسیار سریعتر از حالت عادی غذا می خورد ، تا زمانی که به طور غیرقابل کنترل سیر شود ، در غیاب گرسنگی ، و اغلب به تنهایی غذا می خورد. بعد از خوردن غذا ، فرد معمولاً انزجار را گزارش می دهد.

بي اشتهایي عصبی چیست؟

یک اختلال رفتاري مربوط به غذا خوردن است . که ناشی از تاثیر چاقی بر سلامت روان است. در این وضع، فرد به صورت افراطي از چاق شدن واهمه دارد و از غذا خوردن اجتناب مي کند. چنین فردي به رغم این که لاغر و گاهي بسیار لاغر است ، خود را چاق و گاهي بسیارچاق مي پندارد. از این رو رژیم غذایي خود را روز به روز محدودترمي کند.

این محرومیت از مواد غذایی در دختران در سنین نوجوانی سبب بروز کمبودهای غذایی در آن ها می شود، از سوی دیگر مبتالیان به بي اشتهایي عصبي به سمت اختالالات رفتاري و رواني چون افسردگي یا اضطراب نیز پیش خواهند رفت . در برخی موارد، این محرومیت هایغذایی منجر به مرگ ومیر در زنان و دختران جوان می شود. لذا لازم است علل عوامل این بیماري را بشناسید تا در صورت بروز آن در خود یا اطرافیان تان ، قادر باشید براي رفع مشکل اقدام کنید.

3- استرس

آسیب زننده‌ترین تاثیر چاقی بر سلامت روانی استرس است. غذا خوردن لذت بخش است و چون این درست است ، همه افراد (چاق و لاغر هر دو) وقتی احساس استرس می کنند از خوردن به عنوان منبع آماده آرامش عاطفی استفاده می کنند. تعجب آور نیست که چنین خوردن های ناشی از استرس منجر به افزایش وزن می شود. در واقع استرس یکی از آثار روانی چاقی است که مانند افسردگی رابطه دو طرفه دارند.

به گزارش سایت ncbi.nlm.nih.gov در مورد ارتباط چاقی با استرس توجه کنید:

Increased long-term cortisol levels, as measured in scalp hair, are strongly related to abdominal obesity and to specific mental disorders. However, not all obese patients have elevated cortisol levels. Possibly, the interindividual variation in glucocorticoid sensitivity, which is partly genetically determined, may lead to higher vulnerability to mental or physical stressors.

ترجمه:

افزایش سطح کورتیزول طولانی مدت، همانطور که در موهای سر اندازه گیری می شود، به شدت با چاقی شکمی و اختلالات روانی خاص مرتبط است. با این حال، همه بیماران چاق سطح کورتیزول بالایی ندارند. احتمالاً، تنوع بین فردی در حساسیت گلوکوکورتیکوئیدی، که تا حدی از نظر ژنتیکی تعیین می‌شود، ممکن است منجر به آسیب‌پذیری بیشتر در برابر استرس‌های روانی یا فیزیکی شود.

4- اضطراب

اضطراب که با نگرانی، ترس و دلهره شناخته می‌شود یک بیماری روانی رایج است. تاثیر چاقی بر سلامت روان می‌تواند موجب به وجود آمدن اضطراب در افراد شود. در صورتی که شخص دچار اضطراب مزمن شود احتمال چاقی و اضافه وزن زیاد است. چرا که اضطراب باعث غذاخوردن احساسی، کم تحرکی، ایجاد اختلال در تعادلات هورمونی (از طریق افزایش سطح کورتیزول در بدن) و مصرف داروهای ضد اضطراب که چاق کننده هستند، می‌شود.

5- اختلال دو قطبی

به گفته سایت دکترتو افرادی که گاهی افسرده هستند و گاهی پر انرژی و خوشحال، معمولا به اختلال دو قطبی مبتلا هستند. کسانی که شخصیت دو قطبی دارند مدام تغییر شخصیت می‌دهند و در واقع رفتار ثابتی ندارند. اختلال دو قطبی معمولا شامل جنون و افسردگی است. از علائم آن می‌توان به رفتارهای بدون فکر اشاره کرد.

داروهای مصرفی برای درمان این بیماری باعث پرخوری و افزایش اشتها می‌شوند.

طبق مطالعات انجام شده ارتباط دو سویه‌ای بین چاقی و اختلال دو قطبی وجود دارد.

6- اعتماد به نفس پایین

یکی از آثار روانی چاقی کمبود اعتماد به نفس است. چاقی رابطه بسیار تنگاتنگی با اعتماد به نفس دارد و به دلایل مختلفی می‌تواند اعتماد به نفس افراد را پایین بیاورد. اکثر افراد چاق، مخصوصا جوانان و نوجوانان در مدرسه مورد تمسخر دوستان خود قرار می‌گیرند. خانم‌ها و آقایان نیز ممکن است به خاطر چاقی نتوانند لباس‌های دلخواه خود را بپوشند، به راحتی در جمع حضور پیدا کنند، فعالیت‌های دلخواه خود را انجام دهند و غیره.

جایگاه روانی چاقی در دنیای امروز

بسیاری از افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند، مشکلاتی مثل تغییرات خلقی، کاهش عزت‌نفس، کیفیت پایین زندگی و تصویر منفی از بدن را تجربه می‌کنند. این فشارهای عاطفی می‌توانند انگیزه‌ای برای جستجوی درمان باشند، اما گاهی هم روی موفقیت آن تأثیر منفی می‌گذارند.

چاقی و بیماری‌های مرتبط با آن بار قابل توجهی بر سلامت ذهن و روابط فرد ایجاد می‌کنند و می‌توانند عملکرد او در جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار دهند. به همین دلیل، بررسی وضعیت روانی و اجتماعی بیمار بخش مهمی از برنامه‌ریزی درمانی، به ویژه در جراحی‌های کاهش وزن، محسوب می‌شود. معمولاً کاهش وزن باعث بهبود اعتمادبه‌نفس و کیفیت زندگی می‌شود، اما در برخی افراد، بعد از کاهش وزن نیز ممکن است مشکلات روانی ادامه پیدا کند.

سخن پایانی

تاثیر چاقی بر سلامت روان می‌تواند خطرناک باشد؛ در صورتی که دیر به این قضیه بپردازید، ممکن است دیگر هیچ وقت نتوانید مشکلات روانی ناشی از چاقی خود را درمان کنید. افسردگی، اضطراب، استرس، اختلال دوقطبی، اختلال پانیک، عزت نفس و اعتماد به نفس پایین از جمله آثار روانی چاقی هستند. اگر تاکنون راه‌های مختلفی را امتحان کرده‌اید و هنوز نتوانستید وزن خود را کم کنید، شاید عمل جراحی چاقی کلید موفقیت شما باشید.

عمل لاغری که روش‌های مختلفی دارد و به روش جراحی لاپاراسکوپی انجام می‌شود، در مدت زمان کوتاهی حجم زیادی از اضافه وزن شما را کم می‌کند.

برای اینکه بدانید آیا واجد شرایط جراحی چاقی هستید یا نه؟ و اینکه عمل لاغری چقدر به درمان مشکلات روانی ناشی از چاقی شما کمک می‌کند، می‌توانید از طریق شماره‌هایی که در سایت است با ما تماس بگیرید.

همچنین در بخش کامنت‌ها می‌توانید هرگونه سوالی که در خصوص عمل لاغری و آثار روانی چاقی دارید را بپرسید.

 سوالات متداول

1- علائم تاثیر چاقی بر سلامت روان چیست؟

هر یک از مشکلات روانی ناشی از چاقی علائم خاص خود را دارند. بنابراین علائم هر یکتاثیر چاقی بر سلامت روان از اختلالات گفته شده در مقاله را با جستجو در گوگل بررسی کنید تا متوجه شوید آیا آثار روانی چاقی دامن‌گیر شما هم شده یا خیر.

2- بهترین زمان درمان مشکلات روانی چاقی کی است؟

هر زمان متوجه شدید که دچار استرس، افسردگی، اضطراب و هر بیماری روانی دیگه شده‌اید، حتما به روانشناس مراجعه کنید تا علت آن را پیدا کند. در صورتی که آن اختلال ناشی از چاقی باشد، لازم است تا به فکر راهی برای رسیدن به تناسب اندام باشید.